باستاني كاران گود ذوالفقار شهرداري فردوس پنجشنبه اين هفته (3/11/92) ميزبان پهلوانان و باستاني كاران فرهنگي گود باستاني حضرت علي اكبر (ع) شهرستان كاشمر بودند
در اين مراسم كه با حضور مسئولين شهرستان در محل زورخانه شهرداري فردوس برگزار گرديد ، تعداد 25 نفر از ورزشكاران زورخانه اي كاشمر به اجراي مراسم ورزش باستاني پرداخته و هنرنمايي كردند مداحي و اشعار خواني در وصف مولاي متقيان علي (ع) ، توسل به ساخت مقدس امام عصر (عج) و ذكر اشعار حماسي توسط مرشدان كاشمري از برنامه هاي جالب اين مراسم بود .
در پايان مراسم باستاني كاران فردوس از زحمات و حمايتهاي مالي و معنوي شهردار محترم شهرستان فردوس نيز سپاسگزاري نمودند
برچسب‌ها: گود باستانی , گود ذوالفقار , گود ذوالفقار شهرداری فردوس , زورخانه فردوس ,
ورزش باستاني در دوران تمدن اسلامي
در دوره تمدن اسلامي، به خاطر دوام آئين پهلواني اسطوره هاي تازه اي درباره منشاء اين آئين پديد آمد و آن را با اسلام پيوند دادند. ولي اين پيوند خالي از ريشه هاي تاريخي نيست. ظاهراً بر مي آيد كه در آسياي غربي از زماني بسيار كهن، آدابي نظير جوانمردي وجود داشته است، ولي آنچه محقق است اين است كه حتي پيش از اسلام، در دوران جاهليت، آئين فتوت در عربستان وجود داشته است و حضرت علي (ع) ظاهراًً نخستين مسلماني است كه بدين لقب مفتخر آمده است.
كه زمان تأليف آن كتاب قرن پنجم هجري بوده است، درباره وجود پهلوانان پايتخت ها و جهان پهلوانان و واژه « مجمل التواريخ و القصص » در كتاب كه در قرن چهارم هجري تاليف شده است « هداية المتعلمين » كه از اصطلاحات كشتي پهلواني، زورخانه مطالبي آمده است. همچنين در كتاب ،« نوخاسته » درباره سنگ گرفتن و كمان گروهه كشيدن و ذكر اهميت كشتي نوشته شده است. اين منابع از امكان وجود محل هايي حكايت مي كند كه در آن مكان ها ورزش هاي پهلواني و باستاني صورت مي گرفته است. از موارد ديگري كه مي تواند دليل بر رواج ورزشگاه هاي زورخانه يي بعد از اسلام باشد، وجود آيين هاي پهلواني، مكتب فتوت (جوانمردي)، جنبش هاي عياري و شاطري با طي مقامات و مراتب بستن لنگ يا پيشبند و برهنه جنگ كردن، شلنگ اندازي و داشتن شرايط مستعد بدني و دليري و بستن زنگ بوده كه پيشتر از آن ياد شد.
در مقدمه فتوت نامه سلطاني آمده از شرايط گرويدن به آيين فتوت در دوره رواج عيار بعد از اسلام، يكي داشتن نيروي بدني كافي و پرداختن به ورزش هاي جسماني و آماده شدن براي جنگ و مبارزه بود و كساني كه در آن روزگار به اين آيين مي گرويدند، نيرومند ساختن تن خويش و آماده شدن براي مبارزه و ستيزه را جزء اولين وظايف خود مي شمردند.
پيوستن الناصرالدين الله (ازخلفاي حكومت عباسي) به گروه جوانمردان و در بر كردن سر اوايل فتوت (شلوار كستي يا كشتي) جزء وقايع بسيار بزرگ و قابل ملاحظه تاريخ فتوت است. اين خليفه به كار و كردار جوانمردان به چشم تحسين مي نگريست. او نشانه زدن با كمان گروهه، بازي در حمام (چاله حوض بازي) كه تا چهل سال پيش از بازي هاي تمريني مخصوص ورزشكاران زورخانه يي بود و ديگر كارهاي جوانمردان و ورزش پيشه گان را دوست مي داشت. بي گمان رواج روي آوري مردم در آن دوره به گروه هاي جوانمردان و ورزشكاران و پيوستن الناصرالدين الله به گروه فتوت در حدود هشتصد سال پيش نمي تواند با وجود ورزشخانه هاي پهلوانان و عياران با ويژگي هاي زورخانه يي بي ارتباط باشد.
كشتي گرفتن پهلوان درويش محمد با پهلوان علي درروستاي در حوض باغ زاغان هرات در حضور سلطان حسين بايقرا و زعما ،« بدايع الوقايع » بنابر خبر و اهالي شهر از رواج گود و زورخانه در قرن نهم هجري حكايت دارد و كشتي گرفتن در حوض خالي شده از آب نشانه عادت پهلوانان آن عصر به عمليات ورزشي و كشتي در گود همچنين ادعاي پهلوان علي در مورد به هرات آمدن و به زمين زدن پهلوان سر تكيه نشين اين شهر، لنگرگاه ها را به عنوان جايگاه هاي پهلوانان و هم اين عقيده را كه احتمال دارد زورخانه هم در يكي از محل (زاويه)هاي هر لنگرگاه (تكيه) بوده باشد تاييد مي كند. شرح مفصل آداب كشتي گيري در باب ششم فتوت نامه سلطاني نمودار آن است كه اين كار، بدون وجود مكتبي و محلي كه بشود در آن تعليمات فتوت نامه ها و دستورات كهنه سواران را آموخت و دوره فراگيري فنون كشتي و مراتب پهلواني راگذراند، ممكن نبوده است.
درخصوص تاريخ ورزش باستاني معاصر مرحوم زنده ياد حسين پرتو بيضايي كاشاني نوشته است: " از تاريخي كه ورزش جديد توام با فرهنگ جديد در كشور ايران شيوع يافت زماني است كه جمعي از جوانان كشور به آموختن ورزش هاي جديد پرداختند" وي اشاره مي كند از آنجائيكه بالطبع هرجديدي قديم را تخطئه مي كند جواناني كه براي سفر به اروپا رفته بودند و با ورزش هاي غربي آشنا شدند، با مشاهده امكنه و آلات و اسباب ورزش جديد در خارج از ايران و مقايسه آن با زورخانه هاي قديمي ساز ايراني به كلي قلم نسخ بر ورزش باستاني كشيده و ورود به زورخانه و اختلاط با اهل آن را صحيح مي شمردند. در صورتيكه هنوز زورخانه هاي سرخانه كه رجال قبل گذشته و پدران همين جوانان ساخته بودند از بين نرفته بود و مسلم است كه ورزشكاران قديم نيز ورزش جديد را به همين چشم مي ديدند و به حساب نمي آوردند. همين امور باعث شد كه ورزش باستاني در اواخر قرن سيزده هجري يعني از حدود چهل سال قبل رونق سابق خود را از دست داد و وارد جاده انحطاط گرديد، البته پديده غرب زدگي و خودباختگي فرهنگي خاص ايران نبوده است و كليه ممالك اسلامي و ديگر كشورهاي قاره آسيا، افريقا و آمريكاي لاتين را نيز در بر داشته است. اين روند را درخصوص ورزش هاي سنتي ديگر كشورها نيز شاهد هستيم كه در بخش هاي ديگر اين رساله به تحليل و بررسي آن خواهيم پرداخت.
جشن هزاره حكيم فردوسي طوسي در سال 1313 كه به همت انجمن مفاخر برگزار شد، موجب گرديد كه در تمامي ولايت يا استان ها ورزش باستاني جزء مراسم و جشن ها قرار گيرد. استاد عطاء ا.. بهمنش نويسنده و كارشناس ورزش، معتقد است ورزش باستاني به جهت دو عنصر آميختگي با مذهب و عرفان اسلامي و فتوت و همچنين برگرفتن از اشعار حماسي حكيم ابوالقاسم فردوسي و روحيه دلاوري و پهلواني مجدداً با تشكيل انجمن ملي تربيت بدني و پيشاهنگي در طي سال هاي 1313 به بعد مورد توجه واقع شد. پرتو بيضايي همچنين اشاره مي كند با تشكيل ادارات تربيت بدني كه موسسات جديدي به حساب م يرفت، نوعي اصلاح در زورخانه ها ايجاد گرديد و تاسرحد امكان وسايل ورزشي جديدي كه در زورخانه ها هم قابل استفاده بود به زورخانه ها انتقال يافت. مانند: وزنه- فنر- دمبل و هالتر- و بعضي از حركات ز نيرو بود » و « عقل سالم در بدن سالم » نرمش را جز ورزش هاي قديم معمول گرديد. نام زورخانه به باشگاه و ورزشگاه تغيير داده شد و شعارهايي از قبيل بر روي تابلوي زورخانه ها رايج شد. « مرد را راستي وي اشاره مي كند در آن ايام در زورخانه بازارچه مروي تهران وسيله بازي ژيمناستيك فراهم شده بود و ورزشكاران بعد از لخت شدن و قبل از ورود به گود به وسيله آن دستگاه، به اصطلاح خود را گرم مي كردند و بعد وارد گود مي شدند. پرتو بيضايي مي نويسد: با تأسيس انجمن تربيت بدني و جمعيت هاي پيشاهنگي و احداث ميدان هاي ورزش در تهران و ولايات چون آن راد مردان مصلح به كليه مظاهر باستاني ايران علاقه داشتند ورزش قديم را نيز همراه با ورزش جديد وارد اجتماع كردند و در هر يك از جشن ها و نمايشات ورزش پهلوانان زورخانه نيز دعوت و با تنكه هاي پهلواني قديمي وارد ميدان هاي ورزشي گرديدند و موجوديت اين ورزش نيز مانند ساير امور كشور تقويت گرديد و نام زورخانه و ورزش باستاني كه نزديك به فراموش شدن بود در مطبوعات كشور منعكس گشت و اين رويه تا شهريور 1320 ادامه داشت.
يكي از قدم هايي كه بعد از شهريور 1320 برداشته شد و موجب تجديد حيات ورزش باستاني گرديد اجراي برنامه ورزش باستاني در راديو تهران بود كه ورزشكاران زورخانه را جاني تازه داد و مطابق آن اداره تربيت بدني شروع به اصلاح وضع داخلي زورخانه ها نمود. در ولايات، قالب زورخانه ها به ثبت رسمي رسيد و امتياز آن به يكي از پيش كسوتان يا پهلوانان داده شد. انتخاب پهلوان پايتخت كه به قول آقاي پرتو بيضايي از ديرزمان متوقف شده بود، مجدداً معمول گرديد. بازوبند پهلواني چنان ارج و احترامي يافت كه همه ساله به بازوي پهلوان كشور بسته شد و احداث زورخانه هاي عمومي (خصوصي) و ويژه (مربوط به نهادها و ارگان ها) توسعه پيدا كرد كه مي توان به احداث زورخانه بانك ملي و زورخانه شعبان جعفري معروف به شعبان بي مخ (شهيد فهميده فعلي) اشاره كرد. كه اين دو زورخانه ميزبان بسياري از هيات هاي عاليرتبه كشورها و رجال سياسي بوده است.
برگزاري مراسم جشن هاي چهارم آبان نيز در دو مرحله تأثير مختلفي داشته است. از يك طرف در پيش از انقلاب اسلامي موجب توجه به ورزش باستاني بود و از طرف ديگر چون سردمداري اين حركت به عهده شعبان جعفري بود تأثير نامطلوبي بر ذهن بسياري از انقلابيون كه بر مسند مديريت كشور و دستگاه هاي فرهنگي قرار داشتند، برجاي گذاشته بود كه مانعي بر توجه مطلوب بر اين ورزش سنتي و حمايت جدي از گسترش آن به همراه داشت. از سوي ديگر رشد و گسترش ورزش هاي رسانه اي و ورزش هاي موجود در برنامه هاي بازي هاي آسيايي و المپيك و مسابقات بين المللي و نبود يك ساختار بين المللي بر ورزش باستاني از دلايل اصلي افت ورزش باستاني در مقايسه با پيشرفت ساير ورزش ها در كشور بوده است. شايان ذكر است در اين خصوص ژاپني ها براي گسترش ورزش ملي خود مانند جوجيتسو 20 يا جودو ضمن ايجاد ساختار بين المللي درخصوص توسعه اين ورزش در مدارس، دانشگاه ها و مراكز نظامي خود به توسعه و ترويج زيربنايي اين ورزش سنتي و ملي خود اهتمام كردند و با ورزشي سازي و استاندارد كردن آن در كشورهاي ديگر جهان كوشيدند. ژاپني ها
در بازي هاي المپيك 1964 توكيو براي اولين بار ورزش جودو را وارد برنامه بازي هاي المپيك نمودند. و يك ورزش آسيايي به المپيك راه يافت.
ژاپني ها در المپيك 2000 سيدني به مقام پانزدهم رده بندي كشورها دست يافتند. سپس با طراحي برنامه طلايي خود براي بازي هاي المپيك 2008 هدف خود را دستيابي به مقام پنجم رده بندي جهان عنوان ساختند اما ژاپن در بازي هاي المپيك 2004 آتن طي چهار سال به اين برنامه طلايي خود دست يافت و مقام پنجمي رده بندي جهان را كسب كرد كه بيشترين سهم مدال هاي ژاپن مربوط به ورزش جودو بوده است. اين در حالي است كه تا قبل از تاسيس فدراسيون بين المللي ورزش هاي زورخانه اي ورزش باستاني ما در برنامه آموزشي دانشگاه هاي ايران فاقد جايگاه مناسب بوده است. اما در تاريخ 20 مهر ماه 1383 فصل زريني در تاريخ ورزش باستاني آغاز شد و ورزش باستاني به خانواده ورزش هاي جهاني پيوست و با معرفي ورزش باستاني به عنوان ميراث معنوي مردم آسيا به جوانان جهان از ورزش هاي زورخان هاي استقبال شد، به طوريكه با طراحي و برگزاري رويداد هاي مختلف قاره اي، بين المللي و جهاني ورزش هاي زورخانه اي نيز جايگاه خود را در ورزش جهان هرچه بهتر مي يابد كه جا دارد از مرحوم پروفسور كارل دين مولف كتاب تاريخ ورزش جهان و دبير كميته برگزاري بازي هاي المپيك 1936 برلين كه در سفري به ايران ارزش ها و زواياي پنهان ورزش باستاني زورخانه را كشف كرد و سپس در آلمان به عنوان يكي از دروس به دانشگاه تربيت بدني كلن اين ورزش را معرفي نمود.
برچسب‌ها: گود باستانی , گود ذوالفقار , گود ذوالفقار شهرداری فردوس , زورخانه فردوس ,
